Vin Santo to klasyczne włoskie wino deserowe z Toskanii, ale obecnie produkowane jest niemal wszędzie w środkowych Włoszech, a także częściowo w Trentino. W niektórych regionach Toskanii, np. w regionie Val d'Arbia, przyznano mu nawet status D.O.C. (co oznacza "kontrolowaną nazwę pochodzenia" i jest znakiem jakości dla żywności i wina z Włoch). Jednak większość win Vin Santo jest produkowana bez klasyfikacji D.O.C., ponieważ wielu winiarzy ma swój "własny przepis" na produkcję Vin Santo. W rezultacie istnieją znaczne różnice w smaku i jakości.

Suszenie winogron na strychu © Gabriele Cantini

Dlaczego "święte wino"?

Zgodnie z tradycją, wino otrzymało swoją religijną nazwę, ponieważ jest tłoczone tylko między końcem listopada (zgodnie z niektórymi przepisami D.O.C. nawet najwcześniej od 1 grudnia) a Wielkim Tygodniem. W języku włoskim Wielki Tydzień nazywany jest "Settimana Santa", więc nazwa okresu tłoczenia została przeniesiona na nazwę wina. Po zbiorach winogrona są suszone w tradycyjny sposób, aż staną się prawie jak rodzynki. Suszenie powoduje, że winogrona tracą wodę, a ich smak staje się bardziej intensywny i słodszy. Oznacza to, że tłoczenie często odbywa się w okresie wielkanocnym.

Czas tłoczenia zależy od stopnia słodyczy, który ma zostać osiągnięty w procesie suszenia. Pomimo koncentracji słodyczy pochodzącej z winogron, wino może być od wytrawnego do bardzo słodkiego. Dojrzewanie po tłoczeniu odbywa się głównie w dębowych beczkach. Moszcz jest tradycyjnie umieszczany w dębowych beczkach, z których dopiero co usunięto Vin Santo z poprzednich produkcji. Podczas usuwania moszczu zawsze dba się o to, aby osad z poprzedniego wina pozostał w beczce. Jest on częściowo odpowiedzialny za dobry smak Vin Santo i stanowi podstawę nowego wina. Lepka pozostałość jest często określana jako "madre". Tradycyjnie beczki są uszczelniane cementem i otwierane ponownie dopiero po 2-6 latach.

W przeszłości, a także dziś w małych winiarniach, vin santo było przechowywane w "vinsantaia" (poddasze winiarni), tj. pod dachem, a tym samym narażone na letnie upały i zimowe mrozy. Ponieważ utrata płynu z beczek z powodu parowania nie była kompensowana, rezultatem był wysoce utleniający proces starzenia, który jest odpowiedzialny za typowe nuty Vin Santo, takie jak suszona morela, miód, przyprawy i orzechy. Obecnie dokłada się starań, aby zachować świeżość wina poprzez przechowywanie go w bardziej stałych temperaturach.

Z czym je łączyć?

Vin Santo charakteryzuje się bursztynowo-żółtym kolorem. Jego smak przypomina sułtanki, morele, miód i wanilię i można go pić w lekko schłodzonej temperaturze od 6 do 8 stopni Celsjusza. Tradycyjnie podaje się go z migdałowymi ciasteczkami, takimi jak chrupiące cantuccini. Kto nie zastanawiał się, jak jeść dwukrotnie pieczone ciasteczka migdałowe, poza zanurzeniem ich najpierw w kawie? Alternatywnie można zanurzyć je na chwilę w pysznym winie deserowym. To nie tylko sprawia, że cantuccini są bardziej przyjazne dla zębów, ale także wzbogaca je o smaki Vin Santo. W Umbrii często podaje się je z wielkanocnym ciastem "Ciaramicola" i "Ciambellone", rodzajem ciasta wieńcowego. W tym ostatnim wino jest również czasami używane jako składnik do pieczenia. Wreszcie, dla miłośników dobrego sera, połączenie pecorino i miodu stanowi wyjątkową ucztę.

Odpowiednie wino do wielkanocnego menu

Wciąż szukasz odpowiedniego wina do swojego wielkanocnego menu? W takim razie zdecydowanie powinieneś zapoznać się z artykułem"Wielkanoc: Jak znaleźć idealne wina do swojego menu". Tutaj eksperci od wina z vinoa.de udzielają wskazówek, które wino najlepiej pasuje do jagnięciny, ryb i deserów!