Geçen gün yine aynı şey oldu: Annem 75 yaşına bastı ve ertesi Cumartesi günü akrabalarımızla bir restoranda öğle yemeği yemek, ardından da Mannheim yakınlarındaki evimizde kahve içip akşam yemeği yemek istedik. Küçük kız kardeşim Ina ve ağabeyim Hans-Werner ve ailesi ziyarete geleceklerini bildirmişlerdi. Ina bekar, Fulda'da yaşıyor ve öğretmen olarak çalışıyor, Hans-Werner, baldızım ve iki oğlu Berlin'de yaşıyor. Bilin bakalım tüm organizasyon ve yemek işleriyle kim ilgilendi? Ben. Tabii ki ben.
Kız kardeşim beni beklemek yerine daha erken gelip bana yardım edebilirdi.
Ehliyeti olmayan Ina, Cuma sabahı bana bir WhatsApp mesajı yazdı. O akşam saat 7.30 civarında istasyona varacakmış, lütfen onu alabilir miyim? Ve: "Pastayı pişiremeyeceğim," diyordu. "Zaten trende çok iyi taşıyamam." Garip, tatil günüydü! Neden Mannheim'a daha erken gelip bana yerinde biraz yardım edememişti? Bunu ona sormaya cesaret edemedim.
Cumartesi öğle vakti annemi bakımevinden aldım - kardeşlerim restoranda buluşana kadar şehirde yürüyüşe çıkmayı tercih ettiler. Peki ya kocam Rainer? Yatma vaktinin hemen öncesine kadar yatakta kalmıştı ve şimdi mutfak masasında yarı giyinik oturmuş, sessizce cep telefonundan bir şeyler okuyordu. Akşam, diğerleri şarap ve atıştırmalıklarla kanepemize yerleştiğinde, en azından bulaşık makinesini boşaltıp yeniden doldurmadan annemi geri getiren de bendim.
Tüm hafta sonu boyunca homurdandım. Çok kızgındım. Uzaklara taşınan ve annem için alışverişe gitmeyen, temizliğine yardım etmeyen ya da doktora gitmesine eşlik etmeyen kız kardeşime. Maddi durumu gerçekten iyi olan ve baldızım ve iki genç oğluyla kalmak yerine bir otel odası tutmayı teklif edebilecek olan Hans-Werner'e. Dükkandaki işim (bir moda mağazasında yarı zamanlı satış asistanıyım), ev işleri, ergenlik çağındaki çocuklarımız Anni ve Max ve annemin ihtiyacı olan yardım arasında kendimi nasıl yıprattığımı görmeyen kocama. Ayrıca güzel bir doğum günü partisi düzenlediğimde asla teşekkür etmiyor ya da güzel giyindiğimde veya kuaföre gittiğimde bana iltifat etmiyor.
Aileme onların hizmetçisi olmadığımı söyledim. Ve daha fazla destek istediğimi.
Başta dışarıdan belli etmedim ama içten içe hayatımda hiç olmadığım kadar kızgın ve hayal kırıklığına uğramıştım. Çünkü onlara izin verdim. Sadece uyumu tehlikeye atmamak için bu duyguları daha fazla bastırmak istemedim. İçimde iki kelime gittikçe daha yüksek sesle söylenmeye başladı: "Yeter!"
Pazar öğleden sonra geç saatlerde, Eva'yı istasyona götürdüğümde, içimden öyle yüksek ve tiz bir sesle patladılar ki sadece Anni, Max ve Rainer değil, ben de irkildim. İstasyondan döndüğümde kahve tabakları hâlâ yemek masasının üzerindeydi. Max kirli futbol takımını dikkatsizce banyonun kapısının önüne atmıştı ve Anni koridorda önümü keserek onu arkadaşının evine götürmemi söylemişti. "Bu şekilde devam edemeyiz!" diye aileme çıkıştım. "Ben sizin hizmetçiniz değilim ve her gün yaptığım her şey için minnettar olabilirsiniz!" Sakinleştiğimde, daha sakin bir tonda onlardan daha fazla takdir ve yardım istediğimi söyledim. Üçü de utanmış görünüp başlarını salladılar.
Peki ya ben? Ayakkabılarımı tekrar giydim ve evden çıktım. Dışarıda arkadaşım Silke'yi aradım ve müsait olup olmadığını sordum. O da evet dedi. Arabayla Rheinauer See'ye gittik, yürüyüşe çıktık, konuştuk, güldük ve daha sonra yakındaki bir restoranda muhteşem bir akşam yemeği yedik. Garson özenliydi ve bizimle çok ilgilendi. Kendimi gerçekten iyi hissettim.
Konuyla ilgili ipuçları ve bilgiler
Uzmanımız Dr. Hans-Peter Selmaier, Bad Kissingen'deki Heiligenfeld Uzman Kliniği'nin başhekimidir.
"Doğal tuzak" kadınlar için tipik bir sorun mu?
"Evet. Kadınlar küçük yaşlardan itibaren evde ve aile içinde ortaya çıkan her türlü görevden otomatik olarak sorumlu olacak şekilde sosyalleştirilir. Birçoğu gerçek bir sorumluluk refleksi geliştirir. Özellikle de kendi anneleri evin, çocukların ve yaşlı akrabaların bakımını neredeyse ya da tamamen tek başına üstlenmişse bu durum daha da artıyor."
Tanınmamak tam olarak neden bu kadar acı verici?
"Psikolojide bir haz krizinden bahsederiz. Bu durum mesleki bağlamda da yaşanabilir. Kronik bir tanınma ve geri bildirim eksikliği olduğunda, bu durum özsaygıyı ciddi şekilde etkiler. Özellikle kadınlar başarılarını kendilerinde görmezler ve sadece başardıklarıyla gurur duyarlar. Ayrıca geri bildirime de ihtiyaç duyarlar. Eğer bunu alamazlarsa, kendilerini başarısız olmuş gibi hissederler."
Bu psikolojik yaralanma tehlikeli de olabilir mi?
"Evet, tükenmişlik benzeri semptomların ortaya çıkması ve etkilenenlerin fiziksel olarak da acı çekmesi mümkündür. Örneğin, uyku bozuklukları veya kardiyovasküler hastalıklar geliştirebilir ve depresyona girebilirler. Bu durumda bir psikoloğa gitmeleri ya da psikolojik danışmanlık almaları tavsiye edilir. Bir tedavi de yardımcı olabilir."
Kadınlar bunun olmasını nasıl önleyebilir?
"Hayır diyerek ve sınırlar koyarak. Ancak bu sınırlar kısa ve net olmalı."
HAYIR: Dört cesur harf neleri başarabilir?
Kuşkusuz: Başkalarından gelen bir iyiliği geri çevirmek kolay değildir. Bu beş adımı içselleştirirseniz, gelecekte sizin için biraz daha kolay olacaktır.
Düşünme zamanı
İnsanlar genellikle evet derler çünkü soran kişi onları şaşırtır. Düşünmek için en azından birkaç dakika isteyin. O zaman durumu analiz edebilir ve daha dikkatli bir karar verebilirsiniz.
Çünkü
Bazı insanları reddetmenin sizin için neden zor olduğunu öğrenin. Belki de önce temel yanlış anlamaların giderilmesi gerekiyordur.
Öz bakım
Çok sık evet demenin bedelini nasıl ödediğinizi fark edin. Kendi kalp projeleriniz ya da hatta sağlığınız pahasına mı?
İzin
Hayır dediğinizde kötü, bencil bir insan olmuyorsunuz. Bilinçli olarak kendinize hayır deme izni verin.
Netlik
İncitici olmaması için reddetmenizin nedenlerini belirtin. Yine de bunu açıkça ifade edin.